-
1 общепризнанный
-
2 паразитарный
-ая; -оекнижн.2) перен. паразитларча..., соры кортларча..., әрәм тамакларча... -
3 адсорбция
ж; физ.; хим.адсорбция (сыеклык яки каты җисемнең өске катлавы тарафыннан эремәдән яки газдан матдәнең үэләштерелүе) -
4 бурмистр
мбурмистр (алпавыт тарафыннан крепостной крестьяннар өстеннән күзәчелек итү өчен куелган староста) -
5 быть
несов.1) (существовать, иметься) бар [булу], булу; ( үткән заман формасында)... иде2) (находиться, присутствовать) булу3) (происходить, случаться) булу4) (приходить, приезжать) килү, булу5) употр. как часть составного сказ.а) ия белән исем хәбәр арасында бәйләүче чара буларак кулланыла: булу,... идеб) төшем юнәлешенең катлаулы формасын ясый:... идев) тәмамланмаган төрнең киләчәк заман формасын ясауда катнаша:...ыр,... ачак•- будь что будет -
6 виза
ж1) виза (гаризада, документта һ.б.ш.)2) виза, рөхсәт (берәр дәүләткә килү яки чыгу өчен хөкүмәт тарафыннан паспортка мөһер сугып бирелгән рөхсәт) -
7 геноцид
мгеноцид (раса, милли яки дини мотивлар белән халыкның аерым катлауларын юк итү буенча империализм һәм фашизм тарафыннан үткәрелә торган реакцион сәясәт) -
8 гороскоп
мгороскоп (урта гасырларда астрологлар тарафыннан яңа туган баланың язмышын билгеләү максаты белән төзелгән таблица) -
9 декларация
ждекларация, рәсми белдерүб) берәр төрле кирәкле мәгьлүматларны белдерә торган кайбер рәсми документларның исеме -
10 диссимиляция
ж; книжн.а) биол. организм тарафыннан үзләштерелгән матдәләрнең таркалуыб) лингв. охшашсызлану, охшашсызландыру, бер сүздәге бертөрле ике авазның берсен башка аваз белән алмаштырып әйтү -
11 догмат
мдогмат, дин кануннары (дини тәгълиматларның дингә ышанучылар тарафыннан бәхәс ителми торган төп кануннары) -
12 дотация
ждотация (предприятиеләргә, җәмәгать оешмаларына дәүләт тарафыннан бирелә торган өстәмә акча) -
13 душегубка
ждушегубка (кешеләрне ябып газ белән тончыктырып үтерү өчен фашистлар тарафыннан кулланылган автомашина) -
14 единоначалие
сбер генә кеше идарәсе, бер генә кеше тарафыннан идарә ителү -
15 жалованный
-ая; -ое -
16 заимка
жзаимка, тарлауа) ист. берәр кеше тарафыннан беренче тапкыр үзләштерелгән җир участогы -
17 заложник
мзаложник (берәр таләпнең үтәлүен тәэмин итү өчен дошман якларның яки үзара сугышучы илләрнең берсе тарафыннан үэендә тотылган каршы як кешесе) -
18 земщина
ж; ист.земщина (Иван Грозный чорында Рус дәүләтенең боярлар тарафыннан идарә ителгән өлеше) -
19 избранник
-
20 инквизиция
ж1) инквизиция (дин дошманнарына каршы көрәшү өчен католик дине тарафыннан оештырылган һәм үзенең ерткычлыклары белән танылган хөкем итү һәм җәзалау органы)2) перен. аяусыз каты җәзалау, шәфкатьсез газаплау, каты җәфалау
См. также в других словарях:
рәсми — с. 1. Хөкүмәт, администрация, урындагы кеше тарафыннан билгеләнгән, расланган, чыгарылган. Хөкүмәт тарафыннан куелган, билгеләнгән. Хөкүмәт документларына, эш кәгазьләренә хас 2. Кабул ителгән форма буенча үткәрелә торган, барлык формаль яклары… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мәһәр — этн. 3. Кияү тарафыннан кәләшнең ата анасына бирелә торган акча 2. диал. Кияү тарафыннан бирелә торган акча һәм мал … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
элита — 1. Үсемлекләрнең селекционерлар тарафыннан яңа сортлар чыгару өчен сайлап алынган иң яхшы төрләре 2. Бик кыйммәтле нәселле терлек 3. Культуралы үсемлекләрнең селекцион станцияләр һәм орлык җитештерүче хуҗалыклар тарафыннан чыгарылган югары сортлы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Юсупов — Юсупов тюркская фамилия, происхождение по имени Юсуп (Жүсіп, Үсіп) (см. Йосыф, Иосиф), «искажённое арабское Юсуф» с добавлением окончания ов. Известные носители: Содержание 1 Мужчины 2 Происхождение фамилии Юсупов … Википедия
абсолютизм — полит. Властьның бер генә кеше тарафыннан идарә ителү формасы – самодержавие, чикләнмәгән монархия … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
автор — Нин. б. әдәби әсәр, фәнни хезмәт, проект һ. б. ш. иҗат итүче яки берәр нәрсә уйлап чыгаручы, уйлап табучы. АВТОР СӨЙЛӘМЕ – әд. Әсәрдәге геройларга автор тарафыннан бирелгән характеристика, шулай ук авторның вакыйгаларны, күренешләрне, пейзажны… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
азык — 1. Ашарга, эчәргә ярый торган, ашамлык әзерләүгә китә торган нәрсә. Ашамлык, ашарга әзерләнгән нәрсә 2. күч. Берәр эшчәнлек, эш өчен материал, берәр нәрсә өчен чыганак. күч. кит. Рух үсеше, үз культураңны үстерү өчен мөмкинлек тур. АЗЫК НОГЫТЫ –… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акча — 1. Дәүләт тарафыннан чыгарылган, сату алуда әйбер бәясенең үлчәве булып хезмәт итә торган металл һәм кәгазь билгеләр 2. күч. Капитал; байлык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алимент — Аерым яшәүче, хезмәткә яраксыз гаилә әгъзаларына туганлык мөнәсәбәтендә булган кешеләр тарафыннан закон буенча түләнә торган акча … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
амнистия — Югары властьлар тарафыннан чыгарылган, суд хөкеменнән өлешчә яки бөтенләйгә азат итү турындагы указ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
амплуа — Бер актер тарафыннан башкарыла торган бер тип рольләр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
